[[TranslatedPages(revision=231)]] [[PageOutline(2-3, Enhavtabelo)]] = Elŝuto = Ĉi tiu paĝo provizas bazajn JOSM-instalajn paŝojn kaj informojn pri problem-solvado. Por eklabori kun JOSM bonvolu vidi la paĝojn [wikitr:/Introduction] kaj [wikitr:/Help]. Kaj por tre kompleksaj aferoj vidu [wikitr:/InstallNotes Instalaj Notoj]. == Rekomenditaj opcioj ==#Rekomenditajopcioj [[JOSMImage(openlocation, valign=middle, link=[/download/josm.jnlp])]] **Starti [/download/josm.jnlp josm.jnlp]** (plej nova testita versio) \\ Rekomendita versio, ĉiuj platformoj, aŭtomata ĝisdatigo al la plej nova ''testita versio'' ĉiumonate ([#Webstart kiel startigi]). \\ \\ [[JOSMImage(download, valign=middle, link=[/josm-tested.jar])]] **Elŝuti [/josm-tested.jar josm-testitan.jar]** (testita versio [[Version(tested)]]) \\ Ĉiuj platformoj ([#Java kiel ruli]). \\ \\ == Ĉiuj elŝut-opcioj ==#Pliajelŝutopcioj Ĉiu [/roadmap monate] la teamo de JOSM [wikitr:/Releases eldonas] **testitan version** por elŝuto. La variantoj por MS Windows kaj Apple macOS estas konstruitaj sur ĉi tiu testita versio. Kiam vi alklakas josm.jnlp por lanĉi JOSM, vi ĉiam ricevos la plej novan testitan version. La mekanismo [wikitr:/InstallNotes#Webstart Web Start] de Java estas la mekanismo malantaŭ ĉi tio. [=#DevelopmentVersion] Ĉiu [/log/josm/?verbose=on&limit=20 nokte] la konstru-sistemoj generas **plej novan version**. Ĉi tiuj versioj povas havi severajn erarojn. Sed plejparte ili ankaŭ funkcias bone. Por la plej nova versio ankaŭ haveblas Web Start-vario. ||= =||||= **Por ĉiuj operaciumoj** =|| || || || || ||= **Disvolviĝo** =|| ||=**Versio** =||= **Web Start** =||= **Elŝuto** =||= **Windows** =||= **Apple macOS** =||= **Ubuntu, Debian…** =||= **openSUSE** =||= **Arch Linux** =||= **Jar / Javadoc / Fonto** =|| ||**testita [[Version(tested)]]** || \ || [/download/josm.jnlp josm.jnlp] || \ || [/josm-tested.jar] || \ || \\ [/download/windows/josm-setup.exe josm-setup.exe] \\ [/download/windows/josm-setup.msi josm-setup.msi] \\ [https://apps.microsoft.com/store/detail/josm/XPFCG1GV0WWGZX Microsoft Store]\\ ''([#Mswindowswrapper vidu sube])'' || \ || \\ [/download/macosx/josm-macosx.zip JOSM macOS .zip-pakaĵo] \\ ''aŭ ([#macOS homebrew])'' || \ || ''[#Ubuntu vidu sube]'' || \ || ''[#Opensuse vidu sube]'' || \ || ''[#ArchLinux vidu sube]'' || \ || [/repository/releases/org/openstreetmap/josm/josm/ josm]:[[Version(tested)]] || ||**plej nova [[Version(latest)]]** || \ || [/download/josm-latest.jnlp latest.jnlp] || \ || [/josm-latest.jar] || \ || ''vidu [https://github.com/openstreetmap/josm/releases eldonaĵojn ĉe github] || \ || ''vidu [https://github.com/openstreetmap/josm/releases eldonaĵojn ĉe github] || \ || ''[#Ubuntu vidu sube]'' || || \ || ''[#ArchLinux vidu sube]'' || \ || [/repository/snapshots/org/openstreetmap/josm/josm/SNAPSHOT/ Uzu momentfotojn] || ||=''**pli malnovaj**'' =|| || \ || [/download/ elŝuto/] || \ || ''vidu [https://github.com/openstreetmap/josm/releases eldonaĵojn ĉe github] || \ || ''vidu [https://github.com/openstreetmap/josm/releases eldonaĵojn ĉe github] || \ || [/apt/pool/universe/j/ pool/] || || || \ || [/repository/releases/org/openstreetmap/josm/josm/ testitaj versioj] || Kiam vi rulas skriptojn, bonvolu unue kontroli ĉe [/latest plej nova], [/tested testita] aŭ [/version ĉiuj] por redukti elŝutan bendolarĝon. ** Forigi tradukojn **[=#Striptranslations] \\ Se elŝuta grando estas problemo, haveblas pli malgrandaj dosieroj de la testita versio. Por elŝutoj enhavantaj nur la anglan, aldonu [/josm-tested.jar?lang=en ?lang=en] al la URL. Por inkludi unu tradukon, anstataŭigu `en` per la [wikitr:/TracLanguages lingva kodo] kiun vi volas (minuskla unua litero, nur subtenataj lingvoj). Vi povas plue redukti la dosiergrandon forigante la subskriban informon per aldono de [/josm-tested.jar?lang=en&unsigned=1 ?unsigned=1]. == Linux-Deponejoj == === JOSM bazita sur Debian ĉefe por Ubuntu ===#Ubuntu Ĉi tiu estas nia propra pakaĵa deponejo primare por Ubuntu. Ĝi ankaŭ devus funkcii kun aliaj Debian-bazitaj (precipe Ubuntu-bazitaj) distribuaĵoj, sed ni ne aktive testas kaj prizorgas iujn ajn distribuaĵojn krom Ubuntu. La deponejo enhavas du pakaĵojn: * ''josm'' – Provizas la testitan version (stabila). Anstataŭigas la pakaĵon el la oficiala deponejo de via distribuaĵo. La defaŭlta nomo de JOSM-dosierujoj estas agordita al `JOSM`. * ''josm-latest'' – La plej nova versio (ĉiunokte). Povas esti instalita paralele al la josm-pakaĵo, do la defaŭlta nomo de JOSM-dosierujoj estas agordita al `JOSM-latest`. Ambaŭ pakaĵoj provizas `/etc/default/josm` respektive `/etc/default/josm-latest` kiel agordodosieron por [wikitr:Help/CommandLineOptions#Javaoptions java-opcioj]. Krom la regula proceduro priskribita sube, pli malnovaj DEB-pakaĵoj povas esti mane elŝutitaj el la [/apt/pool/universe/j/ arkivoj]. ==== Instalo ==== Redaktu la pakaĵan fontoliston `/etc/apt/sources.list.d/josm.list`: {{{#!sh sudo editor /etc/apt/sources.list.d/josm.list }}} {{{#!comment ### sube ne funkcias en GNU Debian-sistemoj `sudo $EDITOR /etc/apt/sources.list.d/josm.list` }}} kaj aldonu unu el la jenaj linioj laŭ via Ubuntu-Versio: {{{#!sh deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt plucky universe deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt oracular universe deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt noble universe deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt jammy universe deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt focal universe deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt bionic universe # Por aliaj Debian-bazitaj distribuaĵoj aldonu: deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt alldist universe }}} Alternative, ĉi tio povas esti farita per la jena unu-linio en Ubuntu (ne por Ubuntu-bazitaj distribuaĵoj kiel Linux Mint): {{{#!sh echo "deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt $(lsb_release -sc) universe" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/josm.list > /dev/null }}} aŭ por Linux Mint: {{{#!sh echo "deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt $(grep ^DISTRIB_CODENAME= /etc/upstream-release/lsb-release| awk -F = '{print $(2)}') universe" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/josm.list > /dev/null }}} {{{#!comment ### sube ne funkciis en ĉiuj sistemoj kaj aldonu la jenan linion: {{{#!sh `deb [signed-by=/etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt VERSION universe` }}} }}} Elŝutu la [/josm-apt.key publikan ŝlosilon]: {{{#!sh sudo curl https://josm.openstreetmap.de/josm-apt.key -o /etc/apt/keyrings/josm-apt.gpg }}} En la pasinteco, instrukcioj uzis `apt-key`. Se la ŝlosilo estis aldonita al la ŝlosilaro de la sistemo, la jena linio forigos ĝin. Ĉi tio neniam estas necesa, krom se ĝi malhelpas JOSM subskribi pakaĵojn kiuj NE estas josm. {{{#!sh sudo apt-key del $(apt-key list | grep -B1 "" | sed '$d' | cut -b 48-51,53-57) }}} Nun refreŝigu viajn fontojn: {{{#!sh # Eble vi devos antaŭe instali ssl-subtenon por apt: sudo apt-get install apt-transport-https # Refreŝigi fontojn sudo apt-get update }}} kaj instalu: {{{#!sh # Vi povas preterpasi ĉi tiun unuan linion se ĉi tiuj pakaĵoj ne estis instalitaj antaŭe. sudo apt-get remove josm josm-plugins # Por la testita versio sudo apt-get install josm # Por la disvolviĝa versio sudo apt-get install josm-latest }}} === GNU Debian ===#GNUDebian Niaj propraj Ubuntu-pakaĵoj, [#Ubuntu supre], funkcias sur Debian kaj ni rekomendas uzi ilin. Depende de la agordo de `sudo`, iuj instrukcioj ne funkcios kiel "normala" uzanto sed nur kiel `root`. La testita versio de [https://packages.debian.org/stable/josm JOSM] haveblas sub **''main''** en sekcio **''utils''**, sed la versio kutime estas sufiĉe malnova. \\ Bonvolu, uzu la [https://backports.debian.org malantaŭenportan deponejon] por ricevi pli ĝisdatigitan version, vidu [https://backports.debian.org/Instructions Instrukciojn]. Ĉi tiu versio eble ankoraŭ estas pli malnova ol niaj propraj pakaĵoj. Ekde Debian 11 (bullseye) la [https://packages.debian.org/stable/josm-installer josm-installer] haveblas sub **''main''** en sekcio **''utils''**. Ĝi elŝutas la nunan .jar-dosieron de ĉi tiu retejo kaj ĝisdatigas ĝin se necese. === openSUSE ===#Opensuse La testita versio de JOSM haveblas en la deponejo Application:Geo.[=#openSUSE] Unue aldonu kiel radika uzanto en yast aŭ per zypper la deponejon (por Tumbleweed anstataŭigu **$releasever** per **openSUSE_Tumbleweed**): {{{#!sh zypper ar -f 'https://download.opensuse.org/repositories/Application:/Geo/$releasever' Application:Geo }}} Tiam simple instalu la pakaĵojn ''josm'' kaj ''josm-fonts''. === Arch Linux ===#ArchLinux La oficiala deponejo enhavas la `josm` [https://archlinux.org/packages/extra/any/josm/ pakaĵon], kiu povas esti instalita per `pacman -S josm`. La Arch-uzanta deponejo (AUR) aldone enhavas la `josm-latest` [https://aur.archlinux.org/packages/josm-latest pakaĵon] kun la plej nova versio de JOSM. Uzu vian AUR-helpilon por instali ĉi tiun pakaĵon. Ambaŭ pakaĵoj estas pakaĵoj de triaj partioj kaj ne prizorgataj de la JOSM-teamo. == Problemsolvado == === Java ===#Java Kiam vi duoble alklakas sur jar-dosiero kaj nenio okazas, en plej multaj kazoj tio signifas, ke Java ne estas instalita. JOSM nun rekomendas [https://www.azul.com/downloads/?version=java-21-lts&package=jdk-fx#zulu Azul] aŭ [https://bell-sw.com/pages/downloads/?package=jre-full#mn Bellsoft Liberica] JDK-ojn. Ĝenerale, la nuna Java LTS estu preferata (nuntempe, tio estus Java 21), sed Java 11 funkcios. Vidu la [source:/trunk/README README] por nunaj rekomendoj. Sed unue provu la Javan jam distribuitan kun la operaciumo, [https://en.wikipedia.org/wiki/OpenJDK ekzemple]. Kiam vi elektas elŝuton, memoru: * Java Plug-in por retumiloj **ne** necesas por ruli JOSM. Sekve, rezultoj de paĝoj kiel www.java.com/en/download/installed8.jsp ne estas gravaj. * Java-vario kun 64 bitoj estas rekomendata por JOSM. La arkitekturo de la operaciumo gravas por decidi inter 32-bita Java aŭ 64-bita Java. Ĉar JOSM **ne** estas influita de la arkitekturo de la retumilo, plej multaj rekomendoj sur ĉi tiu paĝo www.java.com/en/download/faq/java_win64bit.xml ne estas gravaj. * Evitu paĝojn kiel www.java.com/en/download kiuj intencas meti Java Plug-in-ojn en retumilojn. Kaj ĉi tio **ne** gravas por JOSM. Por plia informo vizitu la paĝojn [wikitr:/InstallNotes Instalaj Notoj] kaj [https://www.java.com/en/download/help/troubleshoot_java.xml problemsolvado]. ''Java'' en ĉi tiu sekcio signifas JRE (Java Runtime Engine) kiu provizas JVM (Java Virtual Machine) por ruli JOSM, Java-programon kiu estas disvolvita uzante JDK (Java Development Kit) kaj kelkfoje lanĉita kun la JNLP (Java Network Launch Protocol a.k.a. Web Start kaj posteulo de Java Plug-in-oj). ==== Testado de Java ====#JavaTest [=#Troubleshootingjarfile] Kontrolas ĉu Java estas instalita kaj kial JOSM ne startas (ekzemplo ĉefe por MS Windows). 1. Elŝutu [/josm-tested.jar josm-testitan.jar] al via labortablo. 1. Malfermu Komandoprompton a.k.a. Terminalon 1. Tajpu `cd %homepath%`⏎ kaj tajpu `cd Desktop`⏎ 1. Tajpu `java -version `⏎ Tri linioj kun la versiaj datumoj devus aperi. Se vi vidas ion alian, tiam Java ne estas ĝuste instalita. 1. Tajpu `java -jar josm-tested.jar`⏎. Nun JOSM devus funkcii, startita de la [wikitr:/Help/CommandLineOptions Komandlinio]. 1. Fermu JOSM. 1. Tajpu `josm-tested.jar`⏎. Se JOSM denove startas, la Windows Explorer estas preta por duoblaj alklakoj sur jar-dosieroj. === Web Start ===#Webstart [=#Troubleshootingjhlplink] Vi devas unue instali [https://openwebstart.com/ OpenWebStart]. Ĝi elŝutos kaj rulos Javon memstare. Bonvolu uzi la 64-bitan (`x64`) version de OpenWebStart se vi estas en Microsoft Windows. La transiro de Oracle WebStart al OpenWebStart daŭras, do en okazo de problemo bonvolu krei [/newticket novan bileton] aŭ afiŝi komenton al #17858. Vi eble bezonos ĝisdatigi la defaŭltan aplikon por malfermi JNLP-dosierojn se vi antaŭe uzis Oracle WebStart. Vidu [jnlp-dosierasocion](https://openwebstart.com/docs/OWSGuide.html#_jnlp_file_association) por instrukcioj pri agordo de OpenWebStart kiel la defaŭlta programo por jnlp-dosieroj. ==== Testado de Web Start ====#Webstarttest 1. Elŝutu [/download/josm.jnlp josm.jnlp] al via labortablo. 1. Malfermu Terminalon kaj movu al la Labortablo kiel supre 1. Tajpu `javaws josm.jnlp`⏎. Ĉi tio devus unue elŝuti JOSM, montri sekurecdialogon kaj poste lanĉi JOSM. 1. Se tio malsukcesas, tiam tajpu `javaws -verbose josm.jnlp`⏎. Ĉi tio devus unue montri dialogon kun informoj pri la JVM kaj poste lanĉi JOSM. === Virtuala Maŝino ===#Troubleshootingjvm ==== Elĉerpiĝo de memoro ==== Nuntempe mane kontroli la memoron de Java malofte necesas ĉar havebla RAM en komputiloj kreskis. Malĝuste elektitaj valoroj povas malplibonigi la rendimenton de JOSM. Por iuj taskoj, JOSM havas grandan apetiton por memoro. Unuflanke, eble necesas agordi memorgrandon kiu subtenas pli da kromaĵoj kaj trajtoj. Aliflanke, malrapidaj maŝinoj povas esti stabiligitaj per limigo de la uzo de Java-memoro. Se necese, uzu la [wikitr:/Help/CommandLineOptions komandlinion] por agordi la [Java-opcion](https://docs.oracle.com/en/java/javase/11/tools/java.html#GUID-3B1CE181-CD30-4178-9602-230B800D4FAE__BABHDABI) -Xmx…m, ekzemple `-Xmx512m` aŭ `-Xmx1536m`. En Debian/Ubuntu vi povas redakti la dosieron `/etc/default/josm` respektive `/etc/default/josm-latest`. \\ Iam pli malnovaj java-programoj akceptis `-Xmx=512m` aŭ eĉ `-Xmx 512m`. Nun tiuj misformitaj argumentoj ĵetas erarmesaĝojn. ==== VM-selektado ====#VMselectiononWindowsx64 En nunaj versioj de MS Windows defaŭlte Java estas instalita ĉefe en la dosierujo `C:\Program Files\Java\`. Aldonaj partoj estas metitaj en `C:\Program Files\Oracle\Java\`. Ekzistas dosierujo `.\javapath\` kiel celo por la PATH-media variablo. Ĝi estas la hejmo por la tri virtualaj dosieroj `java.exe`, `javaw.exe` kaj `javaws.exe`. Ĉi tiuj dosieroj estas simbolaj ligiloj el la nunaj Java-instalaĵoj. En pli malnovaj versioj de 64-bitaj Windows kelkfoje la 32-bitmoda JRE estis aldone instalita. Ankaŭ iuj retumiloj alportis sian propran JVM kun limigitaj kapabloj. En tiuj kazoj Web Start el la retumilo ne uzus vian Java-instalaĵon sed tiun de la retumilo. Kontrolu, ke ne ekzistas alia javawebstart en `\Windows\SysWow64`. La Java-kontrolpanelo ne detektos ĝin kaj vi povas sekure forigi ĝin. Faru purigon kaj nur konservu la plej novajn versiojn de ĉiu JRE (Unu por la 32-bita modo, alia por la 64-bita modo). Por fulmoklavoj kreitaj sur la labortablo por JNLP kaj rulantaj la Javawebstart-lanĉilon, certigu, ke vi pasas VM-parametrojn prefiksitajn per -J kaj sen intera spaco antaŭ la VM-opcio. Se vi instalis ambaŭ la 32-bitajn kaj 64-bitajn versiojn, vi devus pasi la opcion "`-d64`" se vi volas elekti la preferatan 64-bitan VM-on. Notu, ke iuj Oracle-dokumentaj paĝoj indikas la opcion "-D64" kun la malĝusta uskleco!) Ekzemplo de redaktita komandlinio por fulmoklavo sur la windowsa labortablo: {{{ #!sh javaws.exe -J-d64 -J-Xmx2048m josm.jnlp }}} === Microsoft Windows ===#MSWindows ==== josm.exe ====#Mswindowswrapper Uzado de josm-setup.exe por instalado sur Microsoft Windows faras la jenon: * Metas du plenumeblajn dosierojn `JOSM.exe` kaj `HWConsole.exe` en dosierujon `%LOCALAPPDATA%\JOSM` * Registras JOSM.exe kiel celon por la dosierfinajĵoj `*.osm`, `*.geojson`, `*.gpx`, `*.jos` kaj `*.joz`. * Metas JOSM-fulmoklavojn sur la Labortablon kaj en la Startmenuon. * Aldonas malinstalajn datumojn en la konvenajn lokojn. Kiam startigante, JOSM.exe startigas JOSM kun enigita versio de Java prizorgata de JOSM-disvolvistoj, bazita sur Azul Zulu. JOSM.exe agas kiel ''koverto'' kaj estas [wikitr:/USB_Stick portebla]. HWConsole.exe similas al JOSM.exe sed startigas JOSM dum tenante malfermitan Windows-konsolon montranta la eligan fluon de JOSM (protokolojn). JOSM.exe akceptas ĉiujn kutimajn [JOSM Program-argumentojn](wikitr:/Help/CommandLineOptions#Programarguments). Vidu ekzemplon: {{{ #!sh # Ŝargi OSM-datumojn josm.exe https://www.osm.org/way/476702262 }}} Por doni [Java-opciojn](wikitr:/Help/CommandLineOptions#Javaoptions) al la Java VM, JOSM.exe uzas la agordodosieron `JOSM.cfg` en sia app-subdosierujo. En ĉi tiu dosiero, ĉiu opcio devas esti sur aparta linio. Ekzemple, por ŝanigi memorasignon, malfermu `%LOCALAPPDATA%\JOSM\app\JOSM.cfg` kaj aldonu `java-options=-Xmx8192m` (por 8 GB) al nova linio sub la kaplinio `[JavaOptions]`. ==== Grafikaĵoj ====#MicrosoftWindowsGraphics Iuj Windows-instalaĵoj havas grafikaĵpelilajn problemojn (vidu #23784 por ekzemplo). Ĉi tio povas montri simptomojn kiel: * Nigraj stangoj en JOSM-ilobretoj * Fajfado * Aliaj neatenditaj uzantinterfazaj problemoj 1. Elŝutu kaj instalu Display Driver Uninstaller (DDU, [fonto](https://github.com/Wagnard/display-drivers-uninstaller)) de la oficiala spegulo => https://www.wagnardsoft.com/display-driver-uninstaller-DDU- 2. De la "Device Type" (Aparattipo) falmenuuo dekstre, elektu "GPU". DDU aŭtomate detektos la GPU kiun vi uzas. 3. Alklaku "Clean and Restart" (Purigi kaj Restartigi) ĉe la supro. Ĉi tio malinstalos la grafikaĵpelilojn kaj restartigos vian PC-on. 4. Reinstalu la pelilojn. //**AVERTO: Kreu sekurkopion de via PC antaŭ ol uzi DDU. Kvankam ĝi kreas restaŭropunkton memstare, estas ideale fari unu mem por ĉiuokaze.**// === macOS ===#macOS [=#MacOSErrors][=#MacOSXMountainLionErrors][=#Macoserrors] {{{ #!comment malnova sekcia titolo, konservata kiel ankro por malnovaj ligiloj }}} ==== Uzante brew ====#brew macOS-uzantoj povas uzi la pakaĵadministrilon [homebrew](https://brew.sh/) por instali kaj ĝisdatigi sian JOSM-instancaĵon. En Terminalo, rulu `brew install --cask josm` por instali aŭ `brew upgrade --cask josm` por ĝisdatigi al la nuna testita versio de JOSM. === Linux ===#linux ==== Arch Linux ==== Uzante AUR vi povas instali [openwebstart-bin](https://aur.archlinux.org/packages/openwebstart-bin). Se vi uzas [icedtea-web](https://archlinux.org/packages/extra/x86_64/icedtea-web/) anstataŭ la rekomendita openwebstart, vi ricevos eraron kun la plej nova java. java-17-openjdk konatas funkcii, sed java-22-openjdk ne. === Konataj problemoj === Ne fermitaj aferoj pri …: * [/query?status=!closed&type=defect&keywords=~java Java-problemoj] - iuj el la cimoj kondukas al blokiloj en Oracle JVM (kovritaj ĉe [JavaBugs](wiki:JavaBugs)). * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~linux&order=priority Linux] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~ubuntu&order=priority Ubuntu] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~macos&order=priority macOS] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~windows&order=priority Windows]