[[TranslatedPages(revision=213)]] [[PageOutline(2-3,Inhoud)]] = Downloaden = Deze pagina verschaft de stappen voor basisinstallatie van [wikitr:/Help/Action/About Over JOSM] en informatie over foutoplossing. Het is aanbevolen om de pagina's [wikitr:/Introduction Introductie] en [wikitr:/Help Help] te lezen voordat wordt begonnen met JOSM. En bekijk voor problemen bij complexe installatie [wikitr:/InstallNotes Opmerkingen bij installatie]. == Aanbevolen opties ==#Recommendedoptions * [[JOSMImage(openlocation, valign=middle, link=download/josm.jnlp)]] **Opstarten [/download/josm.jnlp josm.jnlp]** (nieuwste geteste versie) \\ Aanbevolen versie, alle platformen, automatisch maandelijks bijgewerkt naar de nieuwste ''tested version'' ([wiki:#Webstart hoe te starten]). \\ \\ Eén van de twee bovenstaande opties zou moeten werken. Informatie hieronder is optioneel en voor het oplossen van problemen. \\ \\ * [[JOSMImage(download, valign=middle, link=)]] **Downloaden [/josm-tested.jar josm-tested.jar]** (versie [[Version(tested)]]) \\ Alle platformen ([#Java hoe uit te voeren]). \\ == Alle opties voor downloaden ==#Moredownloadoptions Elke [/roadmap maand] [wikitr:/Releases geeft] het team van JOSM een **tested version** uit om te downloaden. De varianten voor MS Windows en Apple macOS worden op deze geteste versie gebouwd. Als u klikt op josm.jnlp om JOSM op te starten zult u altijd de nieuwste geteste versie krijgen. Java's [wikitr:/InstallNotes#Webstart Web Start] is het mechanisme hierachter. [=#DevelopmentVersion] Elke [/log/josm/?verbose=on&limit=20 nacht] genereren de bouwsystemen een **latest version**. Deze versies zouden grote fouten kunnen hebben of zelfs kunnen crashen. Maar meestal werken zij ook prima. Voor de laatste versie is ook een variant van Web Start beschikbaar. ||= =||||= **Voor alle besturingssystemen** =|||||||| || **Ontwikkeling** || ||= **Versie** =||= **Web Start** =||= **Downloaden** =||= **Windows** =||= **Apple macOS** =||= **Ubuntu, Debian…** =||= **openSUSE** =||= **Jar / Javadoc / Source** =|| ||**tested [[Version(tested)]]** || \ || [/download/josm.jnlp josm.jnlp] || \ || [/josm-tested.jar] || \ || \\ [/download/windows/josm-setup.exe josm-setup.exe] \\ [/download/windows/josm-setup.msi josm-setup.msi] \\ [https://apps.microsoft.com/store/detail/josm/XPFCG1GV0WWGZX Microsoft Store]\\ ''([#Mswindowswrapper zie hieronder])'' || \ || \\ [/download/macosx/josm-macosx.zip JOSM macOS zip-pakket] \\ ''of ([#macOS homebrew])'' || \ || ''[#Ubuntu zie hieronder]'' || \ || ''[#opensuse zie hieronder]'' || \ || [/nexus/content/groups/public/org/openstreetmap/josm/josm/ org.openstreetmap.josm:josm]:[[Version(tested)]] || ||**latest [[Version(latest)]]** || \ || [/download/josm-latest.jnlp latest.jnlp] || \ || [/josm-latest.jar] || || || \ || ''[#Ubuntu zie hieronder]'' || || \ || [https://josm.openstreetmap.de/nexus/content/groups/public/org/openstreetmap/josm/josm/SNAPSHOT/ Use snapshots] || ||=''**older** =|| || \ || [/download/ download/] || || \ || [https://github.com/openstreetmap/josm/releases automatic JOSM.app builds] || \ || [/apt/pool/universe/j/ pool/] || || \ || [https://josm.openstreetmap.de/nexus/content/groups/public/org/openstreetmap/josm/josm/ tested versions] || Controleer, bij het uitvoeren van scripts, eerst [/latest laatste], [/tested geteste] of [/version alle] om de bandbreedte voor downloaden te verkleinen. ** Vertalingen weghalen **[=#Striptranslations] \\ Als de grootte van de download een probleem is, zijn kleinere bestanden van de geteste versie beschikbaar. Voor downloads die slechts één vertaling moeten bevatten, voeg [/josm-tested.jar?lang=en ?lang=en] toe aan de URL. Vervang, voor slechts één vertaling, `en` door de [wikitr:/TracLanguages taalcode] die u wilt downloaden (kleine eerste letter, alleen ondersteunde talen). U kunt de bestandsgrootte nog verder verkleinen door de informatie voor het ondertekenen weg te halen door toe te voegen [/josm-tested.jar?lang=en&unsigned=1 ?unsigned=1]. De grootte van het bestand krimpt van .jar: 10.2M naar .jar?lang=de: 8.2M tot .jar?lang=de&unsigned=1: 7.7M (vanaf versie 10786). == Linux opslagplaatsen == === JOSM's Debian gebaseerd, voornamelijk voor Ubuntu ===#Ubuntu Dit is onze eigen opslagplaats voor pakketten primair voor Ubuntu. Het zou ook moeten werken met andere distributies die gebaseerd zijn op Debian (speciaal indien op Ubuntu gebaseerd), maar wij testen en onderhouden niet actief andere distributies dan Ubuntu. De opslag bevat twee pakketten: * ''josm'' – verschaft de geteste versie (stabiel). Vervangt het pakket uit de officiële opslagplaats van uw distributie. De standaard mapnaam voor mappen van JOSM wordt ingesteld op `JOSM`. * ''josm-latest'' – De laatste versie (nightly build). Kan parallel worden geïnstalleerd aan het pakket van JOSM, daarom is de standaardnaam voor de map van JOSM ingesteld op `JOSM-latest`. Beide paketten verschaffen `/etc/default/josm` respectivelijk `/etc/default/josm-latest` als configiguratiebestand voor [wikitr:Help/CommandLineOptions#Javaoptions Java-opties]. In aanvulling op de hieronder beschreven normale procedure, kunnen oudere DEB's handmatig worden gedownload vanuit de [/apt/pool/universe/j/ archieven]. ==== Installatie ==== Bewerk de package resource list `/etc/apt/sources.list.d/josm.list`: {{{ #!sh sudo editor /etc/apt/sources.list.d/josm.list }}} {{{#!comment ### below does not work on GNU Debian systems `sudo $EDITOR /etc/apt/sources.list.d/josm.list` }}} en voeg één van de volgende regels toe, overeenkomstig uw versie van Ubuntu: {{{#!sh deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt noble universe deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt mantic universe deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt lunar universe deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt jammy universe deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt focal universe deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt bionic universe # Voeg, voor andere op Debian gebaseerde distributies, toe: deb [signed-by=/usr/share/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt alldist universe }}} Als alternatief kan dit worden gedaan met de enkele regel (niet voor op Ubuntu gebaseerde distributies, zoals Linux Mint): {{{ echo "deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt $(lsb_release -sc) universe" |sudo tee /etc/apt/sources.list.d/josm.list > /dev/null }}} of voor Linux Mint: {{{ echo "deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt $(grep ^DISTRIB_CODENAME= /etc/upstream-release/lsb-release| awk -F = '{print $(2)}') universe" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/josm.list > /dev/null }}} {{{#!comment ### onderstaande werkte niet op alle systemen en voeg de volgende regel toe: {{{#!sh `deb [signed-by=/usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg] https://josm.openstreetmap.de/apt VERSION universe` }}} }}} Download de [/josm-apt.key publieke sleutel]: {{{#!sh # Maak de map voor handmatig gedownloade sleutels als die nog niet werd gemaakt sudo mkdir -p /usr/local/share/keyrings # Download de sleutel wget -q https://josm.openstreetmap.de/josm-apt.key -O- | sudo gpg --dearmor -o /usr/local/share/keyrings/josm-apt.gpg }}} Vroeger werd in instructies `apt-key` gebruikt. Als de sleutel was toegevoegd aan de sleutelring van het systeem, zal de volgende regel het verwijderen: {{{#!sh sudo apt-key del $(apt-key list | grep -B1 "" | sed '$d' | cut -b 48-51,53-57) }}} Vernieuw nu uw bronnen: {{{#!sh # U moet misschien vooraf ondersteuning voor ssl installeren voor apt: sudo apt-get install apt-transport-https # Vernieuw de bronnen sudo apt-get update }}} en installeer: {{{#!sh # U kunt deze eerste regel overslaan als deze pakketten nog niet eerder werden geïnstalleerd. sudo apt-get remove josm josm-plugins # Voor de geteste versie sudo apt-get install josm # Voor de ontwikkelversie sudo apt-get install josm-latest }}} === GNU Debian ===#GNUDebian Onze eigen pakketten voor Ubuntu, [#Ubuntu hierboven], werken op Debian en we raden aan om deze te gebruiken. Afhankelijk van de instellingen van `sudo`, zullen sommige instructies niet werken als "normale" gebruiken, maar alleen als `root`. Vanaf Debian 11 (bullseye) is het [https://packages.debian.org/stable/josm-installer JOSM-installatieprogramma] is beschikbaar onder **''main''** in het gedeelte **''utils''**. Het downloadtshet huidige .jar-bestand vanaf deze site en werkt het bij als dat nodig is. De geteste versie van [https://packages.debian.org/stable/josm JOSM] is beschikbaar onder **''main''** in het gedeelte **''utils''**, maar die versie is gewoonlijk nogal verouderd. \\ Gebruik dus de [https://backports.debian.org backports repository] om een meer up-to-date versie te verkrijgen, bekijk de [https://backports.debian.org/Instructions Instructies]. Die versie zou echter ook nog steeds verouderd kunnen zijn. === openSUSE ===#Opensuse De tested versie van JOSM is beschikbaar in de respository Application:Geo.[=#openSUSE] Voeg de repository eerst met yast of zypper als gebruiker root toe (voor Tumbleweed vervang **$releasever** door **openSUSE_Tumbleweed**): {{{#!sh zypper ar -f 'https://download.opensuse.org/repositories/Application:/Geo/$releasever' Application:Geo }}} Installeer dan eenvoudigweg de pakketten ''josm'' en ''josm-fonts''. == Probleemoplossing ==#Troubleshooting === Java ===#java Wanneer u dubbelklikt op een jar-bestand en er gebeurt niets, betekent dat in de meeste gevallen dat Java niet is geïnstalleerd. JOSM is getest en ontwikkelt met de variant van Oracle, daarom raadden we aan om Java op te halen vanaf hun pagina's voor [https://www.java.com/nl/download/manual.jsp handmatige] downloads of [http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/downloads/jre8-downloads-2133155.html tussenliggende] versies. JOSM beveelt nu aan om JDK's van [https://www.azul.com/downloads/?version=java-21-lts&package=jdk-fx#zulu Azul] of [https://bell-sw.com/pages/downloads/?package=jre-full#mn Bellsoft Liberica] JDK's. te gebruiken. Over het algemeen gesproken zou er voorkeur moeten zijn voor de Java LTS (op het moment van schrijven zou dat Java 17 zijn), maar Java 11 werkt ook. Bekijk de [source:/trunk/README README] voor huidige aanbevelingen. Maar geef eerst de met het besturingssysteem meegeleverde Java een kans, [https://en.wikipedia.org/wiki/OpenJDK bijvoorbeeld]. Onthoud bij het kiezen van een download: * Een Java Plug-in voor webbrowsers is **niet** nodig om JOSM uit te voeren. Daarom zijn resultaten van pagina's als www.java.com/nl/download/installed8.jsp niet relevant. * Een Java-variant met 64 bit wordt aanbevolen voor JOSM. De architectuur van het besturingssysteem is belangrijk bij de beslissing tussen 32 bit Java of 64 bit Java. Omdat JOSM **niet** wordt beïnvloed door de architectuur van de webbrowsers, zijn de meeste aanbevelingen op deze pagina www.java.com/nl/download/faq/java_win64bit.xml niet relevant. * Vermijd pagina's als www.java.com/nl/download omdat hun bedoeling is om Java Plug-ins in webbrowsers te plaatsen. En dat is **niet** belangrijk voor JOSM. Bezoek voor meer informatie de [InstallNotes Opmerkingen bij installatie] en [https://www.java.com/en/download/help/troubleshoot_java.xml Oracle's pagina's voor problemen]. ''Java'' in dit gedeelte betekent een JRE (Java Runtime Engine) die een JVM (Java Virtual Machine) verschaft om JOSM uit te voeren, een Java-programma dat is ontwikkeld met behulp van JDK (Java Development Kit) en soms wordt gestart met de JNLP (Java Network Launch Protocol ook wel Web Start genoemd en de opvolger van Java Plug-ins). ==== Java testen ====#JavaTest [=#Troubleshootingjarfile] Controleert om te zien waarom JOSM niet start, voorbeelden zijn voor MS Windows. 1. Download [/josm-tested.jar josm-tested.jar] naar uw bureaublad. 1. Open een Command Prompt, ook wel Terminal genoemd 1. Typ `cd %homepath`⏎ and typ `cd Desktop `⏎ 1. Typ `java -version `⏎ Drie regels met gegevens over de versie zouden moeten verschijnen. Wanneer u iets anders ziet is Java niet correct geïnstalleerd. 1. Typ `java -jar josm-tested.jar `⏎. Nu zou JOSM moeten worden uitgevoerd, gestart vanaf de [wikitr:/Help/CommandLineOptions opdrachtregel]. 1. Sluit JOSM af. 1. Typ `josm-tested.jar`. Als JOSM opnieuw start, kan de Windows Verkenner jar-bestanden starten als u daarop dubbelklikt. === Web Start ===#Webstart [=#Troubleshootingjhlplink] U moet eerst [https://openwebstart.com/ OpenWebStart] installeren. Het zal Java downloaden en zelf uitvoeren. Gebruik de 64-bit (`x64`) versie van OpenWebStart als u op Microsoft Windows zit. De transitie van Oracle WebStart naar OpenWebStart gaat nog steeds door, maak dus in het geval van problemen een [/newticket nieuw ticket] of post een opmerking bij #17858. U moet misschien de standaard toepassing voor het openen van bestanden JNLP bijwerken als u eerst Oracle WebStart gebruikte. Bekijk [https://openwebstart.com/docs/OWSGuide.html#_jnlp_file_association JNLP File Association] voor instructies voor het instellen van OpenWebStart als het standaardprogramma voor bestanden jnlp. ==== Web Start testen ====#Webstarttest 1. Download [/download/josm.jnlp josm.jnlp] naar uw bureaublad. 1. Open een Terminal en verplaats naar het bureaublad hierboven 1. Typ `javaws josm.jnlp`⏎. Dit zal achtereenvolgens JOSM downloaden, een beveiligingsdialoogvenster openen en dan JOSM starten. 1. Als dat niet lukt, typ dan `javaws -verbose josm.jnlp`⏎. Dit zal eerst een dialoogvenster weregeven met informatie over de JVM en dan JOSM starten. === Virtuele Machine ===#Troubleshootingjvm ==== Te weinig geheugen ==== Tegenwoordig is het zelden nodig om het geheugen van Java te beheren omdat het beschikbare RAM op computers is gegroeid. Verkeerd gekozen waarden kunnen de uitvoering van JOSM verminderen. Voor sommige taken heeft JOSM grote trek in geheugen. Aan de ene kant kan het nodig zijn om een geheugengrootte te configureren die meer plug-ins voor JOSM ondersteunt en andere mogelijkheden voor bewerken in JOSM. Aan de andere kant kunnen trage machines worden gestabiliseerd door het gebruik van geheugen door Java te beperken. Gebruik, indien nodig, de [wikitr:/Help/CommandLineOptions opdrachtregel] om de [https://docs.oracle.com/javase/8/docs/technotes/tools/unix/java.html#BABHDABI Java-optie] -Xmx…m in te stellen, bijvoorbeeld `-Xmx512m` of `-Xmx1536m`. In Debian/Ubuntu kunt u het bestand `/etc/default/josm` respectivelijk `/etc/default/josm-latest` bewerken. \\ Eerdere oudere Java-programma's accepteerden `-Xmx=512m` of zelfs `-Xmx 512m`. Nu geven deze slecht gevormde argumenten foutberichten. ==== VM selecteren ====#VMselectiononWindowsx64 Op huidige versies van MS Windows wordt Java standaard voornamelijk geïnstalleerd in de map `C:\Program Files\Java\`. Aanvullende delen worden geplaatst in `C:\Program Files\Oracle\Java\`. Er is een map `.\javapath\` als doel voor de omgevingsvariabele PATH. Het is het thuis voor de drie virtuele bestanden `java.exe`, `javaw.exe` en `javaws.exe`. Deze bestanden zijn symbolische links uit de huidige installatie van Java. Op oudere versies van 64-bit Windows werd soms de 32-bit modus JRE aanvullend geïnstalleerd. ook brachten enkele browsers hun eigen JVM met beperkte mogelijkheden. In die gevallen zou een Web Start vanuit de browser niet de uw installatie van Java gebruiken, maar die van de browser. Controleer of er geen andere javawebstart in `\Windows\SysWow64` staat. Het beheersvenster voor Java zal het niet detecteren en u zou het veilig kunnen verwijderen. Voer de schoonmaak uit en behoud de laatste versie van de JRE (een voor de modus 32-bit, een andere voor de modus 64-bit). Voor snelkoppelingen die zijn gemaakt op het bureaublad voor JNLP en de starter voor Javawebstart uitvoeren, zorg er voor dat de parameters voor VM worden voorafgegaan door -J en zonder tussenliggende spatie vóór de optie voor VM. Als u zowel de 32-bit als de 64-bit versie hebt geïnstalleerd, zou u de optie "`-d64`" moeten vermelden als u de voorkeur geeft aan de 64-bit VM. Merk op dat enkele pagina's van de documentatie van Oracle deze optie "-D64" aangeven met de onjuiste hoofdletters!) Voorbeeld van een bewerkte opdrachtregel voor de snelkoppeling op het bureaublad van Windows: {{{ #!sh javaws.exe -J-d64 -J-Xmx2048m josm.jnlp }}} === Windows josm.exe ===#Mswindowswrapper Gebruiken van josm-setup.exe voor het installeren op Microsoft Windows doet het volgende: * Plaatst twee uitvoerbare bestanden `JOSM.exe` en `HWConsole.exe` in de map `%LOCALAPPDATA%\JOSM` * Registreert JOSM.exe als doel voor de bestandsextensies `*.osm`, `*.geojson`, `*.gpx`, `*.jos` en `*.joz`. * Plaatst pictogrammen voor JOSM op het Bureaublad en in het menu Start. * Voegt gegevens voor deïnstalleren toe op de van toepassing zijnde plaatsen. Bij het opstarten start JOSM.exe JOSM met een ingebedde versie van Java, onderhouden door ontwikkelaars van JOSM, gebaseerd op Azul Zulu. JOSM.exe treedt op als een ''wrapper'' en is [wikitr:/USB_Stick portable]. HWConsole.exe is soortgelijk aan JOSM.exe, maar start JOSM terwijl een console van Windows wordt weergegeven die de standaard uitvoer van JOSM weergeeft (logs). JOSM.exe accepteert alle gebruikelijke [wikitr:/Help/CommandLineOptions#Programarguments programma-argumenten voor JOSM]. Zie voorbeeld: {{{ #!sh # Load OSM data josm.exe https://www.osm.org/way/476702262 }}} Voor het opgeven van [wikitr:/Help/CommandLineOptions#Javaoptions Java-opties] aan de Java VM gebruikt JOSM.exe het configuratiebestand `JOSM.cfg` in zijn submap app. In dit bestand dient elke optie op een afzonderlijke regel te staan. === macOS ===#macOS [=#MacOSErrors][=#MacOSXMountainLionErrors][=#Macoserrors] {{{ #!comment old section title, keeping as anchor for old links }}} ==== Brew gebruiken ====#brew MacOS-gebruikers kunnen de [https://brew.sh/ homebrew] pakketbeheerder kiezen als een universele manier om hun instantie van JOSM te installeren en bij te werken. Voer, in een Terminal, uit `brew install --cask josm` om te installeren of `brew upgrade --cask josm` om bij te werken naar de huidige geteste versie van JOSM. === Bekende problemen === Nog niet afgesloten problemen met …: * [/query?status=!closed&type=defect&keywords=~java problemen met Java] - enkele van de problemen leiden tot blokkades in Oracle JVM (behandeld op [wiki:JavaBugs JavaBugs]). * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~linux&order=priority Linux] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~ubuntu&order=priority Ubuntu] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~macos&order=priority macOS] * [/query?status=assigned&type=defect&status=needinfo&status=new&status=reopened&keywords=~windows&order=priority Windows]